Diş ve Çene ameliyatları çene cerrahisi uzmanları tarafından gerçekleştirilir. Ameliyat sonrası aşağıdaki konular hakkında oldukça dikkatli olunmalıdır.
Operasyon sonrası kontrollü bir şekilde fiziksel aktivitelerinize başlanabilir. Fiziksel aktiviteler vücut dolaşımını desteklemektedir. O yüzden basit hareketlere en kısa sürede başlanması önerilmektedir. Doktor aksini söylemediği müddetçe ilk hafta ağır egzersiz, ağır kaldırmak yada yorucu sporlardan kaçınmak gerekmektedir.
Yara bakımının en önemli kuralı, yaranın temiz olmasıdır. Bundan dolayı dişlerin fırçalanması ve antiseptik gargaralar ile oral hijyenin arttırılması gereklidir. Ancak diş eti seviyelerindeki cerrahi yaraların fırça ile travmatize edilmemesine özen göstermek gereklidir. Bu sağlamak için yara bölgesindeki dişlerin gövdelerinin fırçalanması uygundur. Ağzı içinde bulunan yara bölgesi ulaşılabilir konumda ise dikişlerin üzeri yumuşak temiz bir pamuk ile silinebilir. Pamuğu ağız gargarasına batırıp uygulamak da iyi bir çözümdür.
Sigara, alkol, baharatlı yiyecekler, asitli yada sıcak içecekler ağız mukozasında kimyasal ve termal travmalara yol açar. Ağız içindeki yara iyileşene kadar bu tip ürünleri tüketmekten uzak durulmalıdır. Bunlara ek olarak süt tüketimi ağız içi bakteri sayısının artmasına sebep olduğu için özellikle ilk 2 gün süt tüketiminden uzak durulmalıdır. Sütün aksine süt ürünleri (yoğurt, peynir) ağız hijyenine olumlu destek verdiği için tüketilmesi uygundur.
Herhangi yabancı bir madde ile yara bölgesinin travmatize edilmemesine özen gösterilmelidir.
Ağızdaki dikişler, eriyebilen dikişler olsa bile 5. Günden itibaren (tercihen 7. Ve 10. Günde) alınması gereklidir. Dikişlerin alımı için doktor randevusu alınması unutulmamalıdır.
Operasyondan sonra 1-2 gün boyunca aralıklı olarak sızıntı şeklinde kanama olması normaldir. Ağzı sert bir şekilde çalkalamak ve tükürmek kanamanın artmasına yol açabilir.
Sert gıda tüketimi de kanamaya sebep olabilir. Kanamanın azalması için başın kalp seviyesinin üzerinde tutulması gereklidir. Bunun için yatar pozisyondayken başın altına iki yastık koymak çözüm olabilir.
Kanamadan rahatsızlık duyulursa, 30-45 dakika süresince gazlı tampon ısırmak kanamanın azalmasına yardımcı olur. Eğer sürekli ve kontrol edilemez bir kanama durumu söz konusu ise hemen doktorunuza başvurmanız tavsiye edilir.
Ameliyattan sonra ağız ve yüz bölgesinde şişlik olması normaldir. Şişliklerin önüne geçmek için yara bölgesine ağız dışından buz uygulaması yapılması gereklidir. Genel olarak buz uygulaması 2 gün boyunca 5 dakika buz uygulaması, 5 dakika dinlendirmek şeklinde tavsiye edilir. Hastanın bulunduğu ortam sıcaklığının da düşük olması şişliğin az olmasını sağlayacaktır.
Soğuk uygulaması sırasında cildinizde kızarıklık görülürse kızarıklık geçene kadar soğuk uygulamasına ara verilmelidir. Bu operasyonlarda 3 ay süreyle şişlik olması normal karşılanmaktadır.
Ameliyattan sonraki 3. ve 4. günde kanamanız durmuşsa ve şişliğiniz aşırı seviyelerde gelişmediyse sıcak uygulamaya başlanması önerilmektedir. Yara bölgesine yapılacak 5 dakika sıcak uygulama 5 dakika dinlendirme şeklindeki uygulama şişkinliği azaltacak ve meydana gelen kas spazmını çözecektir. Sıcak uygulamasında tercih edilen ısı seviyesi cilde yakmayacak şekilde seçilmelidir.
Operasyondan sonra 1-2 hafta boyunca baş bölgesi iki yastıkla desteklenerek yüksekte tutularak yatılmalıdır. Bu pozisyon yara bölgesinde sıvı birikmesini önleyecektir.
Diş ve Çene ameliyatları sonrası hafif ve orta seviyede ağrı olması normal kabul edilmektedir. Bu ağrılara yönelik, doktor en uygun ağrı kesicileri reçete edecektir.
Ağrı kontrolü amacıyla bilinmeyen ilaçları yada çevreden duyulan uygulamaların doktorun bilgisi olmayan denenmemesi gereklidir.
Ameliyattan hemen sonra şişlikler katı gıdaların tüketilmesi zorlaştırabilir. Bu süre zarfında tüm besinler sıvı olarak tüketilmelidir; bu durum yetişkin bir hastanın günlük besin ihtiyaçları karşısında bir zorluktur.
Sıvılar en önemli besin maddesi olmaya devam ettiği için günde 6-8 bardak sıvı almaya özellikle özen gösterilmelidir. Bu aşamada kalori ihtiyacının karşılanması da zor olabilir. Bu amaca yönelik birçok sıvı besin takviyesi mevcuttur. Bunlar, yüksek kalori içeriği ve protein, kalori ve vitamin dengeleri sayesinde hedeflerinize ulaşmanıza yardımcı olur. Ensure, Sustacal ve Boost gibi markalar her eczaneden reçetesiz olarak satılmaktadır. Bunlar meyve, protein tozları veya diğer katkı maddelerinin içeren frapelerle veya buzlu meyve karışımlarıyla güçlendirilebilir. Beslenme hedefinize ulaştığınızdan emin olmak için sıvı hacimlerinizi ve kalorilerinizi kaydetmek üzere bir diyet günlüğü tutmak faydalı olabilir.
Sıvılara bağımlı olduğunuz bu kısa sürenin ardından yarı katı “çiğnenmeyen” bir diyetin tavsiye edilmesi olasıdır. Bu diyet, ısırmadan veya çiğnemeden tüketilebilecek kıvamda olmalıdır. Sahanda yumurta, yumuşak krep, iyi pişmiş makarna, fileto balık gibi normalde tükettiğiniz besinlerin birçoğu tüketilebilir. En önemli nokta, iyileşmede ilerleme görülene kadar ameliyat bölgelerinizi zorlamaktan kaçınılmalıdır. Bu çiğnenmeyen diyet, ağız ve çene cerrahınız spesifik olarak daha katı bir diyete geçmenizi onaylayana kadar sürdürülmelidir. Bu, ameliyattan sonra 3 ila 6 hafta sürebilir; bununla birlikte, özellikle TME veya rekonstrüktif cerrahi uygulanan hastalarda bu süre uzayabilir.